અરીસામાં જોઈને આમ પણ વિચારવું
એકવાર સોક્રેટીસ પોતાના રૂમમાં અરીસાની સામે ઊભા રહીને પોતાના ચહેરાને જોઈ રહ્યા હતા. અચાનક એક શિષ્ય રૂમમાં દાખલ થયો. અરીસાની સામે સોક્રેટીસને ઊભેલા જોઈને એને હસવું આવ્યું.
સોક્રેટીસનું એ તરફ ધ્યાન ગયું અને શિષ્યને હસતા જોયો એટલે સોક્રેટીસે એમને કહ્યું, “ભાઈ, તું કેમ હસે છે એ મને સમજાય છે. મારો ચહેરો એકદમ કદરૂપો છે અને છતાંય હું અરીસામાં જોવ છું એટલે તને હસવું આવે છે. પણ દોસ્ત તને જાણીને આશ્ચર્ય થશે કે આ માત્ર આજની ઘટના નથી. હું તો રોજ અરીસામાં મારા આ કદરૂપા ચહેરાને ઘણા સમય સુધી જોયા કરું છું.”
આ સાંભળીને પેલો શિષ્ય તો વિચારમાં પડી ગયો. એણે સોક્રેટીસને પૂછ્યું, “પોતાનો સુંદર ચહેરો અરીસામાં જોવાની મજા આવે પણ કદરૂપો ચહેરો જોઈને દુઃખી શા માટે થવું ?”
સોક્રેટીસનું એ તરફ ધ્યાન ગયું અને શિષ્યને હસતા જોયો એટલે સોક્રેટીસે એમને કહ્યું, “ભાઈ, તું કેમ હસે છે એ મને સમજાય છે. મારો ચહેરો એકદમ કદરૂપો છે અને છતાંય હું અરીસામાં જોવ છું એટલે તને હસવું આવે છે. પણ દોસ્ત તને જાણીને આશ્ચર્ય થશે કે આ માત્ર આજની ઘટના નથી. હું તો રોજ અરીસામાં મારા આ કદરૂપા ચહેરાને ઘણા સમય સુધી જોયા કરું છું.”
આ સાંભળીને પેલો શિષ્ય તો વિચારમાં પડી ગયો. એણે સોક્રેટીસને પૂછ્યું, “પોતાનો સુંદર ચહેરો અરીસામાં જોવાની મજા આવે પણ કદરૂપો ચહેરો જોઈને દુઃખી શા માટે થવું ?”
સોક્રેટીસે છણાવટ કરતા કહ્યું, “હું મારા કદરૂપા ચહેરાને એટલા માટે રોજ અરીસામાં જોઉં છું જેથી મને સતત યાદ રહ કે હું કદરૂપો છું. મારે કંઈક એવા સારા કામ કરવાના છે કે લોકો મારા એ કામને લીધે મારા કદરૂપા ચહેરાને સાવ ભૂલી જ જાય. એને માત્ર મારા એ કામો જ દેખાય, ચહેરો નહીં. અને એના કારણે એ મને પ્રેમ કરે.”
શિષ્યએ કહ્યું, “તો પછી જે લોકો સુંદર હોય એમણે શું કરવાનું ?”
સોક્રેટીસે કહ્યું, “સુંદર શરીર અને ચહેરાવાળાએ પણ રોજ અરીસામાં જોવું જોઈએ અને વિચારવું જોઈએ કે ભગવાને કૃપા કરીને કેવું સુંદર મજાનું શરીર આપ્યું છે હું ધ્યાન રાખીશ કે મારાથી કોઈ એવાં ખરાબ કામો ન થાય કે જેથી લોકો મારા એ ખરાબ કામને લીધે મારા સુંદર ચહેરાને સાવ ભૂલી જ જાય અને મને નફરત કરે.”
તમારો ચહેરો કદરૂપો હોય તો પણ ભલે અને સુંદર હોય તો પણ ભલે, રોજ અરીસામાં જોતી વખતે સોક્રેટીસની આ વાતને યાદ કરજો. ચોક્કસ લોકોનો આદર અને પ્રેમ પ્રાપ્ત થશે.
શિષ્યએ કહ્યું, “તો પછી જે લોકો સુંદર હોય એમણે શું કરવાનું ?”
સોક્રેટીસે કહ્યું, “સુંદર શરીર અને ચહેરાવાળાએ પણ રોજ અરીસામાં જોવું જોઈએ અને વિચારવું જોઈએ કે ભગવાને કૃપા કરીને કેવું સુંદર મજાનું શરીર આપ્યું છે હું ધ્યાન રાખીશ કે મારાથી કોઈ એવાં ખરાબ કામો ન થાય કે જેથી લોકો મારા એ ખરાબ કામને લીધે મારા સુંદર ચહેરાને સાવ ભૂલી જ જાય અને મને નફરત કરે.”
તમારો ચહેરો કદરૂપો હોય તો પણ ભલે અને સુંદર હોય તો પણ ભલે, રોજ અરીસામાં જોતી વખતે સોક્રેટીસની આ વાતને યાદ કરજો. ચોક્કસ લોકોનો આદર અને પ્રેમ પ્રાપ્ત થશે.
Achhe karm se hi achhi pahechan banti he
ReplyDelete